Habitualności w Husserlowskiej teorii świadomości

Edmund Husserl w późniejszych pismach określił świadomość jako „system intencjonalnych funkcji”, „system intencjonalnych operacji”. Jego korelatem jest spójny i nacechowany prawidłowościami świat. Ujęcie świadomości jako systemu miało umożliwić lepsze zrozumienie owej skomplikowanej, dynamicznej, złożonej i wielowarstwowej całości, jaką jest świadomość, podstawy jej niezwykłej efektywności oraz kruchej autonomii – względnej niezależności od systemów, w których jest […]

Nicolaia Hartmanna stosunek do wolności negatywnej

Przedmiotem wystąpienia jest stosunek Nicolaia Hartmanna do kwestii wolności negatywnej. Analizuję go na dwóch poziomach: na poziomie stwierdzeń samego Hartmanna, zawartych zarówno w jego tekstach stricte ontologicznych, jak i w tekstach etycznych; na poziomie konsekwencji, które wynikają z jego stwierdzeń explicite. Najpierw rekonstruuję krytyczny stosunek Hartmanna do wolności negatywnej – w czym sam Hartmann widzi […]

Pytanie „Kim jestem ja, tak niestały, byś mimo to, ty liczył na mnie?” jako ognisko filozofii egzystencjalnej Ricoeura

Aby pokazać, że w pytaniu „Kim jestem ja, tak niestały, byś mimo to, ty liczył na mnie?” zbiegają się najważniejsze wątki filozofii egzystencjalnej Paula Ricoeura, wypracowanej przezeń na przestrzeni kilkudziesięciu lat, trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę na strategiczną rolę, jaką odgrywa ono w pracy pt. „O sobie samym jako innym”. O ile druga część tego […]

Samoświadomość człowieka w epoce przełomu

Karl Jaspers twierdzi, że istnieje właściwe, lecz zapoznane pokrewieństwo ludzi należących do tak odmiennych cywilizacji jak grecka, żydowska, hinduska i chińska. Pokrewieństwo to najwyraźniej ukazało się w okresie szczególnym, który filozof nazywa „czasem osiowym” (Achsenzeit), czyli podczas przełomu mającego miejsce między VIII a II w. p.n.e. Wynikające z tego pokrewieństwa podobieństwo ludzi między sobą niezmiennie […]