Polski Zjazd Filozoficzny

wrzesień, 2019

2019wt10wrz17:3018:00zmiana terminuWyobrażeniowy opórmgr Piotr Biłgorajski (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)17:30 - 18:00 CTW-302 (Centrum Transferu Wiedzy) organizator: Sekcja Epistemologii i Metafilozofii

abstrakt

Tradycyjnie przyjmuje się, że wyobraźnia – w odróżnieniu od przekonań – podlega kontroli ze strony woli. W tym ujęciu, chociaż nie potrafimy świadomie wybierać przekonań, to mamy wpływ na to, co i w jaki sposób sobie wyobrażamy. Wobec woluntarystycznej koncepcji wyobraźni podnosi się dwie wątpliwości. Po pierwsze, nie można sobie wyobrazić przedmiotów, które zawierają w sobie wewnętrzną sprzeczność (np. kwadratowe koło). Tamar Szabó Gendler nazywa to niemożliwością konceptualną. Po drugie – na co również zwraca uwagę Gendler – mogą wystąpić sytuacje, w których odbiorca może nie chcieć wyobrazić sobie jakiegoś stanu rzeczy. Gendler nazywa to „wyobrażeniowym oporem” (ang. imaginative resistance). Wyobrażeniowy opór pojawia się, gdy odbiorca jakieś fikcyjnej opowieści zachęcany jest, by wyobraził sobie sytuację, która jest moralnie odstręczająca (np. wyobrażenie, że tortury są czymś dobrym).

Celem wystąpienia jest przedstawienie koncepcji wyobrażeniowego oporu oraz porównanie i analiza dwóch możliwych wyjaśnień występowania tego zjawiska. Pierwsza hipoteza stwierdza, że wyobrażeniowy opór jest reakcją na konceptualną niemożliwość. W tej koncepcji opór przed wyobrażeniem sobie moralnie odstręczającej sytuacji bierze się stąd, że takie sytuacje są wewnętrznie sprzeczne, a więc niemożliwe do wyobrażenia. Druga hipoteza stwierdza, że wyobrażeniowy opór jest zaledwie niechęcią, by przyjąć perspektywę, której się nie pochwala. W tej koncepcji wyobrażeniowy opór pojawia się wtedy, gdy stajemy w obliczu odstręczających zasad moralnych, które mogłyby obowiązywać w naszym świecie. Gdy takie zasady występują w świecie, który nie jest naszym światem, wtedy warunkowe przyjmowanie takich zasad staje się możliwe.

dzień i godzina

(Wtorek) 17:30 - 18:00

sala

CTW-302 (Centrum Transferu Wiedzy)

organizator

Sekcja Epistemologii i MetafilozofiiPrzewodniczący Sekcji: prof. dr hab. Marek Hetmański (UMCS)
Sekretarz Sekcji: dr Marcin Trybulec (UMCS)

obradom przewodniczy

dr hab. Krystyna Misiuna

Uniwersytet Warszawski

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X