Wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia jest obecnie postrzegane jako obiecująca – a przez niektórych filozofów nauki nawet jako najlepsza – metoda oceny hipotez. Celem wystąpienia jest pokazanie, że metoda ta jest szczególnie odpowiednia dla historycznych nauk przyrodniczych, jak geologia historyczna czy paleontologia. Pozwala ona bowiem dokonać oceny porównawczej hipotez o przeszłości, a więc hipotez, w przypadku których przeprowadzenie testów empirycznych jest zwykle trudniejsze lub mniej konkluzywne niż w wypadku hipotez z zakresu nauk eksperymentalnych. W wystąpieniu zwrócę uwagę na dwie płaszczyzny, na których wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia znajduje zastosowanie w historycznych naukach przyrodniczych – są to, po pierwsze, rekonstrukcja przeszłych wydarzeń na podstawie współczesnych śladów oraz, po drugie, wyjaśnianie zdarzeń z przeszłości. Wykorzystanie metody wnioskowania do najlepszego wyjaśnienia wymaga, w szczególności, określenia kryteriów oceny wyjaśnień. W wystąpieniu przedstawię najważniejsze takie kryteria stosowane w historycznych naukach przyrodniczych, odniosę się także do propozycji C. Cleland, by za podstawowe kryterium oceny wyjaśnień historycznych uznać odwołanie do wspólnej przyczyny.