Polski Zjazd Filozoficzny

wrzesień, 2019

2019wt10wrz12:1512:45W stronę epistemologii aktywistycznej: Zapoznany projekt Clarence'a Irvinga Lewisamgr Dominik Jarczewski (Université Paris 1 Panthéon-Sorbonne)12:15 - 12:45 CTW-302 (Centrum Transferu Wiedzy) organizator: Sekcja Epistemologii i Metafilozofii

abstrakt

Clarence Irving Lewis, zapoznany przedstawiciel drugiej fali pragmatyzmu w Stanach Zjednoczonych, zaproponował alternatywną wersję filozofii analitycznej wobec projektu neopozytywistów. Jego oryginalne rozwiązania w epistemologii, przełamujące tradycyjne osie sporów, były nierzadko błędnie rozumiane. Ponieważ bronił danych zmysłowych, oskarżano go o fundacjonalizm, podczas gdy sam zaproponował krytykę mitu danych (na długo przed Wilfridem Sellarsem, jego uczniem). Ze względu na obronę konceptów a priori i podkreślanie roli kryterium niesprzeczności, dopatrywano się u niego koherencjonizmu. Lektura późnych prac filozofa oraz jego archiwum na Uniwersytecie Stanforda pozwoliły mi dostrzec, że aby uniknąć nieporozumień i pozornych sprzeczności u Lewisa, należy docenić rewolucyjny krok, jakim w jego mniemaniu było porzucenie epistemologii kopistycznych (klasyczny empiryzm, fenomenalizm, idealizm) na rzecz aktywistycznego pojęcia poznania. Podkreśla ono czynną rolę podmiotu poznającego, który nie jest już biernym odbiorcą świata, ale (zgodnie z duchem pragmatyzmu) wchodzi z nim w sposób twórczy w interakcję. Dzięki temu zakwestionowana zostaje kolejna tradycyjna oś podziału na filozofię teoretyczną i praktyczną. Epistemologia staje się nauką normatywną. Projekt Lewisa przypomina bardziej współczesne nurty teorii poznania, z epistemologią cnót na czele. W moim wystąpieniu, po krótkiej prezentacji krytyki epistemologii kopistycznej, zwrócę uwagę na te elementy rozwiązania Lewisa, które pozwalają przedefiniować tradycyjne pojęcia teoriopoznawcze (ze szczególnym uwzględnieniem pragmatycznej koncepcji a priori) w duchu etycznym. Następnie zwrócę uwagę na trzy współczesne pozycje (w różnym stopniu odwołujące się do Lewisa), które można odczytać jako dalsze rozwinięcie intuicji Lewisowych: Lorraine Code, Hasoka Changa i Alvy Noëgo. Każde z nich wydaje się dziś inspirującą propozycją, jak przezwyciężyć klasyczne problemy teoriopoznawcze i budować płodną w konkluzje epistemologię.

dzień i godzina

(Wtorek) 12:15 - 12:45

sala

CTW-302 (Centrum Transferu Wiedzy)

organizator

Sekcja Epistemologii i MetafilozofiiPrzewodniczący Sekcji: prof. dr hab. Marek Hetmański (UMCS)
Sekretarz Sekcji: dr Marcin Trybulec (UMCS)

obradom przewodniczy

dr hab. Józef Dębowski, prof. UWM

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X