Polski Zjazd Filozoficzny

wrzesień, 2019

2019pt13wrz11:4512:15Ultymacjonizm i certyzm jako epistemiczne układy odniesieniadr hab. Krzysztof Kilian, prof. UZ (Uniwersytet Zielonogórski)11:45 - 12:15 C-324 (Collegium Jana Pawła II) organizator: Sekcja Filozofii Przyrody i Filozofii Przyrodoznawstwa

abstrakt

Koncepcja epistemicznych układów odniesienia (EUO) zaproponowana została przez Kazimierza Jodkowskiego. Te — rozproszone w różnych tekstach twórcy tego podejścia oraz innych członków Zielonogórskiej Grupy Lokalnej „Nauka a Religia” — idee doczekały się już systematycznego opracowania (por. https://tiny.pl/g2zqn; https://tiny.pl/g86dn; https://tiny.pl/gsg5v; https://tiny.pl/gsg1h; https://tiny.pl/txgnc; https://tiny.pl/tgj9g; https://tiny.pl/tgj9t).

EUO to niewielkie, dwu- lub trzyelementowe zbiory najogólniejszych, historycznie zmiennych założeń, które określają konieczne warunki uprawiania nauki. Współcześnie, z dwoma, bazującymi na naturalizmie metodologicznym, epistemicznymi układami odniesienia, rywalizują epistemiczne układy odniesienia nadnaturalizmu i artyficjalizmu. Jak powszechnie wiadomo, kryteria naukowości wyznaczane przez naturalizm metodologiczny zdeterminowały współczesną naukę.

Jednak przed współczesnym rozumieniem naukowości istniały przecież jakieś inne jego rozumienia, a zatem musiały istnieć jakieś inne EUO. Temu właśnie problemowi poświęcone jest niniejsze wystąpienie.

Wcześniej funkcjonowały następujące EUO: ultymacjonizm, z którym rywalizował prewidyzm oraz certyzm, który wyparty został przez metodologiczny naturalizm. Ultymacjonizm (ultimus − „ostateczny”) to nakaz wyjaśniania zjawisk przez ostateczne przesłanki, który zagwarantować miał dostęp do prawdziwych wyjaśnień. Prewidyzm to nakaz wyjaśniania zjawisk przez wszystkie takie przesłanki, które ułatwić miały trafność przewidywań. Certyzm (certus − „pewny”) to nakaz wyjaśniania zjawisk przez demonstratywnie uzasadnione przesłanki. Z certyzmem rywalizował fallibilizm, jednak ten pierwszy, rozumiany jako konieczny warunek naukowości, zastąpiony został przez metodologiczny naturalizm.

dzień i godzina

(Piątek) 11:45 - 12:15

sala

C-324 (Collegium Jana Pawła II)

organizator

Sekcja Filozofii Przyrody i Filozofii Przyrodoznawstwaprzewodniczący Sekcji ks. prof. Janusz Mączka (UPJPII)
sekretarz Sekcji o. dr Jacek Poznański SJ (AIK)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X