Początkowym impulsem dla twórczości filozoficznej Augusta Cieszkowskiego była próba rewizji nieścisłości i niekonsekwencji systemu idealizmu absolutnego przy pomocy samej Heglowskiej metody spekulatywno-dialektycznej. Podejście to, zastosowane na gruncie filozofii dziejów, zaowocowało powstaniem w 1838 roku niemieckojęzycznej pracy „Prolegomena do historiozofii”.

W późniejszych latach Cieszkowski jednak sukcesywnie dystansuje się względem heglizmu. Zwieńczeniem tego procesu jest dzieło „Ojcze nasz” (tom pierwszy wydany po polsku w Paryżu w 1848 roku), w którym polski myśliciel rezygnuje z refleksji wyłącznie filozoficznej i stara się ją jednocześnie łączyć z heterodoksyjnym dyskursem religijnym. Wystąpienie będzie miało na celu prześledzenie i problematyzację ewolucji poglądów Cieszkowskiego. Stanie się to możliwe poprzez analizę „Boga i palingenezy”. Ta powstała w 1842 roku i skierowana do niemieckiego odbiorcy praca może być uważana za przełomową, ponieważ polski myśliciel bezpośrednio formułuje w niej zarzuty względem dominujących wówczas tendencji na gruncie szkoły heglowskiej oraz równolegle wprost postuluje rehabilitację religii, mającej być przeciwwagą dla teoretycznego i uprzedmiatawiającego dyskursu filozoficznego. Krytyka filozofii i jej finalnej formy, jaką jest idealizm absolutny, prowadzi Cieszkowskiego nie tylko do wydobycia nadrzędnego znaczenia ludzkiej praktyki (element obecny już w „Prolegomenach do historiozofii”), lecz także do skonstruowania szczegółowych koncepcji palingenezy duchowej oraz harmonizacji rozwoju dziejowego świata z absolutem. Są to rozwiązania, które w nowej, syntetyzującej, filozoficzno-religijnej i pozytywnej odsłonie parakletyzmu obecne będą później w „Ojcze nasz”. Skupienie się na „Bogu i palingenezie” jako pracy w pierwszym rzędzie polemicznej względem heglizmu pozwoli zatem na rozjaśnienie genezy dojrzałego stanowiska filozoficznego Cieszkowskiego, wskazując zarazem na jej potencjalne wewnętrzne, jak i zewnętrzne determinanty.