Polski Zjazd Filozoficzny

wrzesień, 2019

2019śr11wrz17:3018:00zmiana terminuProblem zastosowania kategorii blameless wrongdoing w etyce deontologicznejAleksander Trubiłowicz (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)17:30 - 18:00 GG-246 (Gmach Główny KUL) organizator: Sekcja Etyki Ogólnej

abstrakt

Derek Parfit w „Racjach i osobach” wprowadza kategorię blameless wrongdoing, niesłusznego działania, które nie powoduje zaciągnięcia winy. Stawia tezę, iż jeżeli podmiot kieruje się najlepszym możliwym motywem, to nawet jeżeli ten motyw powoduje podjęcie niesłusznego działania, podmiot nie zaciąga na siebie winy moralnej, ponieważ gdyby wybrał inny motyw, co prawda w danym momencie postąpiłby słusznie, ale w większej liczbie sytuacji (tudzież w sytuacjach istotniejszych) postąpiłby niesłusznie. Jak widać, rozumowanie Parfita jest na wskroś konsekwencjalistyczne, jednak celem mojego wystąpienia będzie pokazanie, że z jego intuicji mogą i powinni czerpać również etycy deontologiczni.

Na początku wystąpienia przeprowadzę analizę lingwistyczną pojęcia blameless wrongdoing, a także analizę historyczną dyskusji o tej kategorii (poza Parfitem na ten temat wypowiadali się Jonathan Dancy, Torbjörn Tännsjö oraz Elinor Mason). Zrobię to, by pokazać, że za wprowadzeniem idei niesłusznego działania, które nie powoduje zaciągnięcia winy, stoją dwie bardzo uniwersalne intuicje, które jednocześnie wyznaczają warunki konieczne tego pojęcia, bez względu na to, do jakiego systemu etycznego chcielibyśmy je aplikować: po pierwsze świadomość, że ludzkie działanie zawsze jest obciążone psychologiczną inercją, a po drugie nigdy nie występuje atomicznie, co może nastręczać trudności w dokonywaniu większej ilości działań, które nie byłby problematyczne, gdyby były podejmowane osobno.

W dalszych częściach referatu pokażę, jak precyzyjnie można stosować kategorię blameless wrongdoing w deontologizmie, twierdząc, że ta zasadniczo pojawia się w dwóch sytuacjach, czasem współwystępujących: koniunkcji sprzecznych obowiązków oraz braku możliwości psychologicznej. Dzięki tak przygotowanej podstawie teoretycznej, będę w stanie, jak się wydaje, zbudować przydatny algorytm przypisywania odpowiedzialności moralnej w deontologizmie (określając w międzyczasie, czym ta odpowiedzialność precyzyjnie jest), co z kolei pomoże odpowiedzieć na wiele zarzutów kierowanych w stronę deonotologizmów i zbudować zarys etyki obowiązku, która bardziej odpowiada powszechnym intuicjom moralnym, nie odrzucając jednocześnie kategoryczności obowiązków.

dzień i godzina

(środa) 17:30 - 18:00

sala

GG-246 (Gmach Główny KUL)

organizator

Sekcja Etyki OgólnejPrzewodnicząca Sekcji s. prof. Barbara Chyrowicz (KUL)
Sekretarz Sekcji dr Wojciech Lewandowski (KUL)

obradom przewodniczy

dr hab. Anna Głąb

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X