W myśl standardowej teorii ekonomii, tzw. teorii głównego nurtu, analiza moralnych aspektów ludzkiego działania leży poza obszarem zainteresowań ekonomistów. Neoklasyczna teoria ekonomii zakłada, że dla celów wyjaśniania i przewidywania zjawisk ekonomicznych wystarczy, jeśli zachowanie badanych podmiotów ekonomicznych spełnia kilka aksjomatycznych założeń, których uzasadnienie jest w przeważającej mierze czysto teoretyczne. Nieliczne zachowania, które mieszczą się w uproszczonych ramach wyznaczonych przez te kryteria tłumaczy teoria racjonalnego wyboru – jedna z ważniejszych teorii współczesnej ekonomii.

Wydaje się jednak, że szersze, a przez to pełniejsze ujęcie ludzkiego wyboru niż to, na którym opierają się ekonomiści głównego nurtu, może poprawić jakość ciągle doskonalonego wyjaśniania w ekonomii. Chociaż wąskie ramy wyznaczone przez podręcznikową teorię racjonalnego wyboru ekonomicznego nie uwzględniają wyjątkowości podmiotu ekonomicznego jakim jest człowiek, zwłaszcza człowiek rozumiany jako osoba, u podstaw tej teorii leżą istotne aspekty ludzkich wyborów, które ojcowie ekonomii uznawali za ważny przedmiot swoich dociekań.

Obraz ludzkiego działania zaprezentowany w tym wystąpieniu zakorzeniony jest w tradycji myśli społecznej zapoczątkowanej przez Arystotelesa i kontynuowanej przez Tomasza z Akwinu, której istotne elementy znalazły się także w pracach Adama Smitha. Tradycję tę charakteryzuje etyka cnót oraz koncepcja rozumu praktycznego. Obraz człowieka, jego działań i sposobu dokonywania wyborów wyłaniający się z tej tradycji kontrastuje z uproszczonym modelem ekonomicznym i pokazuje jego istotne braki.

Wybrane moralne aspekty ludzkiego działania są tu zestawione z kluczowymi elementami współczesnej ekonomicznej teorii preferencji. Pojęcie moralności odnosi się w tym kontekście do racjonalnej sprawczości osoby, która obejmuje zdolność rozumowania, formułowania celów, wartości i zasad postępowania oraz dążenia do postawionych celów w zgodzie z tymi zasadami i wartościami.