wrzesień, 2019
abstrakt
W dyskusjach wokół problemu Boskiego ukrycia (Divine Hiddenness) pojawia się teza, że Bóg celowo nie czyni swojego istnienia oczywistym dla ludzi, ponieważ nie chce
abstrakt
W dyskusjach wokół problemu Boskiego ukrycia (Divine Hiddenness) pojawia się teza, że Bóg celowo nie czyni swojego istnienia oczywistym dla ludzi, ponieważ nie chce ograniczać ich wolności. Gdyby wszyscy byli pewni, że Bóg istnieje, nie służyliby mu z miłości, ale z pobudek oportunistycznych lub pragmatycznych. Jeden z przedstawicieli takiego sposobu myślenia, C. S. Evans, stwierdza wprost, że miłość wymaga epistemicznego dystansu między Bogiem a człowiekiem.
W moim wystąpieniu krytykuję to założenie w czterech punktach.
Po pierwsze, trzeba stwierdzić, że niektórzy już teraz służą Bogu z lęku przed karą czy z pragnienia nagrody, pomimo tego, że istnienie Boga nie jest dla nich oczywiste; wystarczy, że istnienie Boga jawi im się tylko jako rozsądna możliwość. Gdyby Bogu faktycznie zależało na tym, by ludzie nie służyli mu z oportunistycznych pobudek, to uczyniłby swoje istnienie raczej jeszcze bardziej niepewnym.
Po drugie, oczywistość istnienia Boga nie musi prowadzić do oportunizmu w relacjach z Bogiem, ale na przykład do reakcji lęku lub buntu. Dobrym przykładem jest tutaj Iwan Karamazow.
Po trzecie, trzeba zauważyć, że ludzie nie zawsze potrafią rozpoznać swój (obiektywny) interes, a gdy już go rozpoznają, to nie zawsze działają zgodnie z nim. To, że istnienie Boga będzie dla nich oczywiste, nie oznacza więc, że uznają oni, iż służba Bogu jest najlepszym, co mogą zrobić – albo, gdy dojdą do takiego wniosku, że się do niego zastosują.
Po czwarte, istnieje grupa ludzi, którzy boją się zaangażować w życie religijne właśnie dlatego, że świadectwa na rzecz sądów teistycznych są dla nich niewystarczające. Reprezentują oni stanowisko w ramach aksjologii poznania, które – w nawiązaniu do Williama Jamesa – można nazwać „bojaźliwym” czy „ostrożnym”. Osoby takie kierują się regułą, która nakazuje im minimalizować fałsz w ich przekonaniach. Dla takich osób nieoczywistość istnienia Boga jest przeszkodą w nawiązaniu z nim relacji.
dzień i godzina
(Wtorek) 11:45 - 12:15
sala
CTW-104 (Centrum Transferu Wiedzy)
organizator
Sekcja Filozofii ReligiiPrzewodniczący Sekcji: prof. dr hab. Dariusz Łukasiewicz (UKW)
Sekretarz Sekcji: dr hab. Ryszard Mordarski, prof. UKW
obradom przewodniczy

prof. dr hab. Dariusz Łukasiewicz
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy