Polski Zjazd Filozoficzny

wrzesień, 2019

2019czw12wrz12:1512:45Metafilozofia a metaforyczność dyskursu filozoficznegoprof. dr hab. Marek Hetmański (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)12:15 - 12:45 CTW-302 (Centrum Transferu Wiedzy) organizator: Sekcja Epistemologii i Metafilozofii

abstrakt

Metafilozofia jako teoretyczna refleksja nad naturą filozofii – jej celami i założeniami, genezą oraz metaprzedmiotowym charakterem – w oczywisty sposób łączy się z metaforycznością jej różnych dyskursów. Sposoby argumentacji stricte filozoficznej, występując na ogół pod postacią mniej czy bardziej formalnych schematów pojęciowo-językowych, przyjmują również postać metaforycznych zwrotów; filozoficzna argumentacja metaforyczna jest wszelako bardziej literacka niż logiczna w swej formie, nie określają jej reguły, co najwyżej schematy. Schematy te mają strukturę X jest/jest jak Y. U ich podstaw leży rozpoznane i nazwane podobieństwo (analogia) między różnymi dziedzinami bytu – rzeczami, zjawiskami, ludzkimi zachowaniami, które się sobą zestawia. To, co szczegółowe, znane i już oswojone służy do nazwania, poznania oraz zrozumienia tego, co nieznane, złożone, nierzadko budzące lęk. Filozofia posługuje się klasycznym schematem metafory, rzadko jednak jest świadoma tego schematu i skutków jego stosowania w swoim dyskursie. Nie jest to wszakże błąd samej tylko filozofii, podobnie jak nie ma nic błędnego czy szkodliwego w metaforach szeroko stosowanych w nauce; błędem czy zaślepieniem w filozoficznym dyskursie jest zapoznanie tej sytuacji oraz niedocenianie jej skutków.

W referacie przedstawione zostaną trzy koncepcje metaforyczności w ogóle, w tym również właściwej dla filozofii, które przedstawili Fryderyk Nietzsche, Ludwig Wittgenstein i Jacques Derrida. Nietzscheańska koncepcja metafor pojęciowych wywodzi je z ewolucyjnego mechanizmu poznawczego, który w swej istocie zawiera zafałszowania swojej genezy i natury. Wittgensteinowska koncepcja, również akcentując poznawcze mechanizmy metaforyzowania, ukazuje terapeutyczną funkcję niektórych metafor językowych. Z kolei Derridiańska koncepcja, w której dokonuje się przeglądu dziejowych dyskursów filozoficznych, zwraca uwagę na żywotny i nieprzezwyciężalny konflikt metaforycznego dyskursu z metafizyką. Omówione zostaną także ich przykłady metafor odnoszących się bezpośrednio do samej filozofii, w tym do specyfiki jej problemów i zagadnień, ale także jej metod oraz odniesień wiedzy filozoficznej do życia jednostkowego i społecznego.

dzień i godzina

(Czwartek) 12:15 - 12:45

sala

CTW-302 (Centrum Transferu Wiedzy)

organizator

Sekcja Epistemologii i MetafilozofiiPrzewodniczący Sekcji: prof. dr hab. Marek Hetmański (UMCS)
Sekretarz Sekcji: dr Marcin Trybulec (UMCS)

obradom przewodniczy

dr hab. Sebastian Kołodziejczyk

Uniwersytet Jagielloński

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X