Polski Zjazd Filozoficzny

wrzesień, 2019

2019czw12wrz11:0011:30Kontynentalny mit prawodawcydr Andrzej Malec 11:00 - 11:30 C-608 (Collegium Jana Pawła II) organizator: Sekcja Filozofii Społeczeństwa, Prawa i Polityki

abstrakt

W referacie, korzystając z formalizmu Ontologii sytuacji Bogusława Wolniewicza, odróżniam normy prawne bezwarunkowe od norm prawnych warunkowych. Normy prawne bezwarunkowe nakazują, zakazują lub dozwalają zdarzenie relewantne prawnie określone co do tożsamości, a normy prawne warunkowe – nakazują, zakazują lub dozwalają zdarzenie relewantne prawnie określone co do rodzaju.

Opierając się na tym odróżnieniu, przedstawiam rekonstrukcję formalną kontynentalnego schematu stosowania prawa, obejmującą: (i) redakcję normy prawnej, (ii) konkretyzację sensu stricto normy prawnej, (iii) dookreślenie normy prawnej, (iv) zastosowanie sylogizmu prawniczego.

Rekonstrukcja ta wskazuje, że sąd kontynentalny, chcąc nie chcąc, tworzy prawo w każdym wypadku konkretyzacji predykatu abstrakcyjnego wychodzącej poza zakres definicji zaoferowanych przez prawodawcę.

Co więcej, okazuje się, że sam sposób tworzenia tekstów prawnych przesądza o tej prawotwórczej roli sądów.

Tak więc, teza, że w systemie prawa kontynentalnego sądy nie tworzą prawa, lecz jedynie je stosują może być traktowana co najwyżej jako postulat – prawny odpowiednik średniowiecznej „brzytwy ontologicznej” Ockhama: (i) adresowany do prawodawcy – aby tworzył teksty prawne porządnie, a więc pozostawiał „luz decyzyjny” tylko tam, gdzie jest to potrzebne, (ii) adresowany do organów stosujących prawo – aby tworzyły prawo tylko w niezbędnym zakresie.

Uzyskane wyniki mogą okazać się użyteczne dla automatycznej analizy wypowiedzi prawniczych.

Literatura:

Bogusław Wolniewicz, Ontologia sytuacji, Warszawa 1985

Andrzej Malec, Wprowadzenie do semantyki prawa, Białystok 2018

Andrzej Malec, Legal Reasoning and Logic w: “Language, Mind and Mathematics”, Białystok 2001

dzień i godzina

(Czwartek) 11:00 - 11:30

sala

C-608 (Collegium Jana Pawła II)

organizator

Sekcja Filozofii Społeczeństwa, Prawa i PolitykiPrzewodnicząca Sekcji: prof. dr hab. Justyna Miklaszewska (UJ)
Sekretarz Sekcji: dr Jakub Szczepański (UJ)

obrady sekcji w sesjach równoległych

sesja równoległa A

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X