Wystąpienie poświęcone jest poznawczej roli materialnych artefaktów w myśleniu religijnym. Nawiązując do koncepcji poznania rozszerzonego argumentuję, że materialne artefakty odgrywają kluczową rolę w genezie, przetwarzaniu i stabilizowaniu pojęć i przekonań religijnych. Ponadto wpływają na poczucie rzeczywistości postulowanych kulturowo istot i zjawisk nadprzyrodzonych. Pojęciowy świat religii jest tworzony i reprodukowany w oparciu o aspekty materialnego środowiska, w którym działają podmioty religijne. Powstające w wyniku intencjonalnych działań artefakty używane są następnie jako narzędzia religijnego myślenia. W szczególności leżą one u podłoża znacznej liczby religijnych konceptualizacji, determinują niektóre cechy przekonań religijnych oraz zakorzeniają struktury pojęciowe w różnych aspektach materialnego środowiska. Do najistotniejszych funkcji materialnych artefaktów należą takie funkcje, jak poszerzanie pamięci biologicznej poprzez przechowywanie informacji poza organizmem, przekształcanie reprezentacji umysłowych w reprezentacje kolektywne, stabilizowanie reprezentacji umysłowych poprzez zakorzenianie ich w materialnych artefaktach, nadawanie konkretnej i intersubiektywnie uchwytnej formy abstrakcyjnym i zwykle nie w pełni zrozumiałym ideom, a także indukowanie poczucia rzeczywistości kulturowo postulowanych istot i zjawisk nadprzyrodzonych.