Podstawową rolę w ocenie i akceptacji zmatematyzowanych teorii fizyki współczesnej pełnią dane empiryczne. Jednak w poszukiwaniach nowych praw i teorii, jak również w sytuacjach, gdy brak jest wystarczających danych empirycznych pozwalających na rozstrzygnięcie między konkurującymi teoriami fizycy stosują także pozaempiryczne kryteria wyboru teorii naukowych, w tym kryteria o charakterze estetycznym. W odróżnieniu od wartości estetycznych, związanych na przykład ze zmysłową percepcją dzieła sztuki, mają one charakter czysto intelektualny i abstrakcyjny – wiążą się zwykle z pięknem (a także prostotą, elegancją, symetrią) formalizmu matematycznego teorii. U podstaw stosowania kryteriów estetycznych leży zapewne mające starożytną proweniencję przywiązanie do idei doskonałości kosmosu, czyli ładu, który jawi się pięknym i eleganckim jako podstawa Wszechświata. W filozoficznych pismach wielu fizyków, którzy w istotny sposób przyczynili się do rozwoju tej dyscypliny możemy znaleźć stwierdzenia, że piękno jest istotnym pozaempirycznym kryterium prawdziwości teorii. Istotnie, akceptacja określonych kryteriów estetycznych w ocenie wartości teorii naukowych w fizyce dawała niejednokrotnie pozytywne rezultaty i prowadziła uczonych do ważnych odkryć. Istnieje jednak druga strona medalu – niekiedy stanowiła ona przeszkodę epistemologiczną (G. Bachelard) utrudniającą akceptację poprawnych rozwiązań problemów naukowych.
Celem referatu jest analiza tezy (sformułowanej m.in. przez S. Hossenfelder w pracy Lost in Math. How Beauty Leads Physics Astray, 2018), że stosowanie wartości estetycznych w fizyce stanowi wyraz indywidualnych i subiektywnych preferencji, jest przejawem raczej mody niż metody naukowej, stanowi zaprzeczenie idei obiektywizmu naukowego i jest odpowiedzialne za brak znaczącego postępu w fizyce fundamentalnej w ciągu kilku ostatnich dekad.