Rola i wartość eksperymentów myślowych jest szeroko dyskutowana w filozofii. Z jednej strony eksperymenty myślowe cieszą się sporym uznaniem, najlepszą tego ilustracją jest ranga argumentów Edmunda Gettiera przeciw klasycznej koncepcji wiedzy, czy argumentu bliźniaczej ziemi Hilary’ego Putnama. Z drugiej strony, wiele środowisk filozoficznych podważa rolę i wiarygodność eksperymentów. Inną, bardziej podstawową trudnością jest samo wyjaśnienie natury eksperymentów myślowych. Najprostsze charakterystyki eksperymentów myślowych odwołują się do ukrytego założenia o podobieństwie pomiędzy eksperymentami myślowymi a tradycyjnymi eksperymentami, występującymi w naukach empirycznych. Eksperyment myślowy byłby (najprościej ujmując) wyobrażeniowym lub pojęciowym przedstawieniem pewnego scenariusza, którego analiza ma prowadzić do rozwiązania jasno określonego celu poznawczego. Abstrahując od dyskusji na temat trafności takiego opisu eksperymentów myślowych oraz dyskusji na temat wiarygodności eksperymentów myślowych, chciałabym postawić pytanie: Czy fikcja (literatura, filmy, komiksy, etc.) może odgrywać rolę eksperymentu myślowego w filozofii i „uruchamiać” nasze intuicje racjonalne? Sądzę, że odpowiedź na tak postawione pytanie ma znaczenie dla filozofii w kontekście wykorzystywania przez nią literatury, przy jednoczesnym uniknięciu zarzutu o przekraczanie metody filozoficznej. Będę broniła tezy, że z zasady fikcja nie odgrywa roli eksperymentu myślowego, ale w nielicznych przypadkach można z powodzeniem rozważać poszczególne dzieła jako eksperyment myślowy. Dla zilustrowania danego problemu odwołam się do „Podróży dwudziestej pierwszej” Stanisława Lema.