Polski Zjazd Filozoficzny

wrzesień, 2019

2019czw12wrz10:3011:00Czego naprawdę nie można kupić za pieniądze?dr hab. Krzysztof Guczalski, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński)10:30 - 11:00 GG-245 (Gmach Główny KUL) organizator: Sekcja Etyki Szczegółowej i Stosowanej

abstrakt

Bestsellerowa książka Michela Sandela “Czego nie można kupić za pieniądze?” (2012), ze swoją przestrogą przed degradującym i uprzedmiatawiającym działaniem rynku oraz przed społeczeństwem, gdzie “wszystko jest na sprzedaż”, znajduje entuzjastycznych zwolenników, zarówno po prawej jak i po lewej stronie sceny politycznej. Pierwsi zachwyceni są głównie „moralnym przesłaniem i ostrzeżeniem przed degradacją wartości”, drudzy – przede wszystkim krytyką rynku będącego głównym narzędziem kapitalizmu i źródłem niesprawiedliwego uprzywilejowania bogatych. Jednym i drugim w dużym stopniu wystarcza „siła słusznego oburzenia”, które Sandel umiejętnie podsyca, podając dziesiątki „gorszących” przykładów nagannego i niesprawiedliwego utowarowienia różnorakich dóbr.

Nieco bardziej zwartą linię argumentacyjną przeciwko czynieniu niektórych dóbr przedmiotem wymiany rynkowej przedstawił Sandel w swoim wcześniejszym wykładzie pod tym samym tytułem, wygłoszonym w 1998 r. na Uniwersytecie Oxfordzkim. Przedstawione w nim argumenty starał się w trakcie przygotowania późniejszej książki (jak sam przyznaje w jej zakończeniu) przełożyć „na język zrozumiały dla odbiorców nieakademickich”. Zatem przedmiotem wystąpienia będzie właśnie źródłowy wykład Sandela z roku 1998. Zamierzam pokazać, że argumenty Sandela są nieraz niekonkluzywne, czasem wewnętrznie sprzeczne i często demagogiczne, posługujące się wręcz zafałszowanymi danymi na temat faktów – wszystko zaś często z powodu ideologicznych motywacji stojących w istocie za jego poglądami. W konsekwencji jego późniejsza książka – w której argumenty te są jeszcze bardziej powierzchowne i nieraz czysto retoryczne – z pewnością nie zasługuje na uznanie, jakim się cieszy.

Na zakończenie próbuję zasugerować, w jakim zakresie argumenty Sandela mogłyby być konkluzywne i czego naprawdę nie można kupić za pieniądze. Okazuje się, że to nieporównanie mniej, niż chciałby twierdzić Sandel.

dzień i godzina

(Czwartek) 10:30 - 11:00

sala

GG-245 (Gmach Główny KUL)

organizator

Sekcja Etyki Szczegółowej i StosowanejPrzewodnicząca: dr hab. Natasza Szutta (Uniwersytet Gdański)
Sekretarz: mgr Krystyna Bembennek (Uniwersytet Gdański)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X