wrzesień, 2019

abstrakt
Alvin Plantinga jest jednym z najbardziej wpływowych współczesnych przedstawicieli teizmu w filozofii analitycznej. Jego prace przyczyniły się do ożywienia problematyki filozofii Boga i religii oraz odnowienia filozofii chrześcijańskiej i podniesienia
abstrakt
Alvin Plantinga jest jednym z najbardziej wpływowych współczesnych przedstawicieli teizmu w filozofii analitycznej. Jego prace przyczyniły się do ożywienia problematyki filozofii Boga i religii oraz odnowienia filozofii chrześcijańskiej i podniesienia teizmu do rangi poważnego stanowiska intelektualnego po dekadach dominacji neopozytywistycznego ateizmu w kręgach akademickich. Plantinga szereg ważnych dyskusji i debat w filozofii religii, teologii naturalnej, religijnej epistemologii i apologetyce chrześcijańskiej. Apelował do filozofów chrześcijańskich, aby odważnie uprawiali filozofię z perspektywy chrześcijańskiej i tworzyli alternatywny pogląd wobec ateistycznego naturalizmu dzisiejszej nauki i konstruktywistycznego antyrealizmu dzisiejszej humanistyki. W jego przekonaniu, filozofowie chrześcijańscy mają takie samo prawo wychodzić z przesłanek chrześcijańskich, jak filozofowie sekularni z przesłanek ateistycznych i naturalistycznych. Plantinga jest przy tym jednym z najbardziej wnikliwych i precyzyjnych umysłów filozoficznych naszych czasów, który stanowi wzór dla wielu analitycznych filozofów religii.
Najbardziej wyrazistym wkładem Plantingi do filozofii religii są jego badania nad warunkami racjonalności przekonań teistycznych i stworzenie współczesnej wersji argumentu z wolności woli w dyskusji z ateistycznym argumentem ze zła (the Free-Will Defence). Obrona wolnej woli to teoria oparta na wyrafinowanej logicznie i teologicznie koncepcji wiedzy pośredniej (middle knowledge). W ramach stanowiska tzw. „epistemologii zreformowanej”, Plantinga broni racjonalności przekonań religijnych, proponując własną koncepcję racjonalności przekonań (nie tylko religijnych). Twierdzi, że wiara bez dowodów jest racjonalna. Mimo że argumenty na rzecz teizmu nie są konieczne dla racjonalności wiary religijnej, to zdaniem Plantingi istnieją takie argumenty i niejako dodatkowo wzmacniają wiarę w Boga. Plantinga rozwinął ciekawą wersję modalnego argumentu ontologicznego. Argumenty te pełnią również inne cele: (1) pokazują teizm jako racjonalną opcję intelektualną; (2) wskazują na ważne związki pomiędzy zbiorem przekonań teistycznych a innymi zagadnieniami filozofii; (3) wzmacniają i potwierdzają prawdziwość wiary chrześcijańskiej; (4) podwyższają wiarygodność przekonań teistycznych wobec ateizmu i naturalizmu.
Kolejnym obszarem zainteresowań Plantingi jest teologia filozoficzna, w ramach której rozważał problem spójności doktryny Bożej prostoty. Wychodząc od pojęcia Bożej aseiczności analizował problem wzajemnej identyczności atrybutów Boga oraz relację atrybutów do Bożej natury. Wskazywał, że jeśli Bóg ma jakieś własności esencjalnie, to wydaje się że w jakimś istotnym sensie jest od nich zależny w swym istnieniu, co narusza Jego aseiczność. Po odrzuceniu stanowiska tomistycznego i kartezjańskiego, konkludował, że badanie dziedziny przedmiotów abstrakcyjnych może być uznane za dobry sposób eksploracji natury Boga.
Ostatnim szerokim obszarem zainteresowań Plantingi jest krytyka racjonalności metafizycznego naturalizmu oraz związanej z nim ateistycznej wizji świata odwołującej się do neodarwinowskiego ewolucjonizmu. Jego zdaniem, nie istnieje konflikt między religią i nauką, lecz między religią (teizmem) a naturalizmem. Ewolucyjny argument Plantingi przeciwko naturalizmowi wychodzi z założenia, że czym innym są przekonania prawdziwe, a czym innym przekonania służące przetrwaniu. Jeśli ludzkie zdolności kognitywne wyewoluowały w taki sposób, aby wytworzyć przekonania służące tylko przetrwaniu i maksymalizujące procesy podtrzymujące i reprodukujące życie, to wiarygodność tych zdolności w ocenie prawdy naturalizmu i ewolucjonizmu także jest zawodna. Zdolności te mogą być wiarygodne tylko wówczas, gdy ewolucyjne procesy nie są ślepe, lecz są kierowane przez Boga w taki sposób, aby stworzyć istoty mające możliwość tworzenia przekonań prawdziwych, a nie tylko przekonań pragmatycznie służących przetrwaniu. Ewolucja aparatu tworzącego przekonania służące przetrwaniu nie jest wiarygodna teoretycznie.
Celem sesji jest syntetyczne i ogólne przybliżenie głównych idei filozoficznych Plantingi oraz dyskusja nad nimi.
W sympozjum, które odbędzie się 11 września 2019 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II udział wezmą:
prof. dr hab. Piotr Gutowski (KUL)
dr Błażej Gębura (KUL)
prof. dr hab. Dariusz Łukasiewicz (UKW)
dr Marek Pepliński (UG)
dr hab. Ryszard Mordarski, prof. UKW (UKW)
prof. dr hab. Tadeusz Szubka (US).
dzień i godzina
(środa) 17:00 - 19:15
sala
CTW-102 (Centrum Transferu Wiedzy)
organizator
Sekcja Historii Filozofii Nowożytnej i WspółczesnejKierownik Sekcji: prof. dr hab. Adam Grzeliński (UMK)
Sekretarz Sekcji: dr Anna Markwart (UMK)
obradom przewodniczy

prof. dr hab. Dariusz Łukasiewicz
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy